دیابت چیست؟
چهارشنبه ۱۲ دی ۰۳ | ۱۸:۱۴
دیابت یک بیماری مزمن است که روند سوخت و ساز قند در بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بدن ما برای تامین انرژی نیاز به مواد غذایی گوناگونی دارد. این مواد در بدن تبدیل به قند یا گلوکز می‌شوند که انرژی مورد نیاز ما را تامین می‌کنند. اگر به هر دلیلی گلوکز از طریق خون وارد سلول‌ها نشود و در جریان خون فرد باقی بماند، میزان قند خون بالا رفته و فرد مبتلا به دیابت می‌شود. آنچه که باعث این عدم جذب قند می‌شود، کمبود هورمون انسولین است. انسولین در لوزالمعده ترشح شده و کلید ورود قند به سلول‌ها می‌باشد.
در واقع می‌توان گفت علت بروز دیابت ، کمبود انسولین در بدن یا عدم کارایی آن است.
دیابت نوع ۱، بیماری ژنتیکی است که معمولا از دوران کودکی فرد آغاز می‌شود .پزشکان، بیماری دیابت نوع ۱ را بیماری خود ایمنی می‌دانند. یعنی فرد با قرار گرفتن در معرض بعضی عوامل ، به‌دلیل تحریک سیستم ایمنی ، سلول‌های تولید کننده انسولین در لوزالمعده را از دست می‌دهد.
دیابت نوع ۲ زمانی رخ می‌دهد که فرد نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهد. یعنی لوزالمعده انسولین لازم را تولید می‌کند اما بدن نمی‌تواند از آن استفاده کند. عوامل زیادی مانند سبک زندگی، عدم تحرک، اضافه وزن و نوع تغذیه در بروز و شدت گرفتن این بیماری نقش دارند. معمولا دیابت نوع ۲ در سنین بالاتر از ۴۰ سال خود را نشان می‌دهد.
دیابت نوع ۲، بیماری است که بیشتر مربوط به سبک زندگی افراد می باشد. به‌همین دلیل، با تغییر سبک زندگی می‌توان این بیماری را به‌صورت کامل درمان کرده یا تا حد زیادی آن را کنترل کرد.
عوارض بیماری دیابت:
عدم کنترل دیابت (قند خون بالا و یا پایین ) در طولانی مدت، می تواند اثرات جبران ناپذیری را بر روی اعضای مختلف بدن داشته باشد.
نابینایی , آسیب های کلیوی , زخم پای دیابتی , بیماری های قلبی و عروقی عوارض عصبی , ناتوانی جنسی و عفونت لثه و دندان بیماران دیابتی را تهدید می کنند.
شاخص گلایسمی :
شاخص گلایسمی یا GI ( Glycemic Index ) شاخصی برای اندازه گیری میزان افزایش قند خون در اثر مصرف برخی مواد غذایی خاص است. به طور کلی، مواد غذایی به غذاهای با گلایسمی پایین، متوسط یا بالا طبقه بندی شده و از مقیاس صفر تا صد گروهبندی می شوند. هرچه GI یا شاخص گلایسمی یک غذای خاص کمتر باشد، آن ماده به میزان کمتری میزان قند خون شما را تحت تاثیرقرار خواهد داد. سه رتبه بندی از GI تعریف شده است:
کم : ۵۵ یا کمتر
متوسط : ۵۶–۶۹
بالا : ۷۰ یا بالاتر
شاخص گلایسمی شکر 65 و عسل 55 می باشد در نتیجه عسل نیز قند خون را افزایش می‌دهد اما نسبت به قند و شکر، قند خون را کمتر افزایش می‌هد. این یعنی بیماران دیابتی در مرحله اول باید عسل را جایگزین قند و شکر نمایند.
چه عسلی برای بیماران دیابتی مناسب است؟
90 درصد از وزن عسل را قند ها تشکیل میدهند که عمدتا شامل ساکارز, گلوکز و فروکتوز می باشد. از آنجا که ساکارز سریع به گلوکز تبدیل و جذب خون می شود هر چند که در عسل های طبیعی تا 5 درصد وجود دارد اما باید در عسل دیابتی کمتر از 2 درصد وجود داشته باشد.
همچنین فروکتوز از مسیر کبد تبدیل به گلوکز شده و جذب می گردد که این یک فرایند زمان بر بوده و قند خون را به سرعت بالا نمی برد.
پس عسل مناسب برای این بیماران باید فروکتوز بیشتر و گلوکز کمتری داشته باشد یعنی نسبت فروکتوز به گلوکز آن بیشتر از یک باشد.
در میان عسل های تک گل معمولا عسل گون , عسل زول , عسل اقاقیا و عسل گشنیز در صورت داشتن مشخصات ذکر شده , برای بیماران دیابتی مناسب می باشند.
آیا افراد دیابتی هر چقدر که دوست دارند می توانند عسل بخورند؟
اشتباهی که بسیاری از افراد مبتلا به دیابت مرتکب می‌شوند این است که فکر می کنند، هر چقدر که دوست دارند می توانند عسل بخورند، این نکته را به شما یادآور شویم که حتی عسلی که ساکارز پایین دارد میتواند قندخون شما را بالا ببرد .
هدف اولیه استفاده از عسل دیابتی، جایگزین کردن آن با قند و شکر و رهایی از آسیب ها و مضرات شیرین کننده های مصنوعی مانند قند و شکر است.
حد اعتدال در مصرف عسل، هرچند عسل دیابتی باید رعایت شود و میزان مصرف روزانه عسل برای یک فرد
۷۵ تا ۸۰ کیلوگرمی روزانه نهایتا ۲۰ تا ۳۰ گرم (یک تا دو قاشق غذاخوری) است، البته این میزان هم بستگی به شرایط بیمار می تواند متفاوت باشد.
نقش مصرف عسل در درمان بیماری دیابت چیست؟
همانطور که اشاره شد بیماری دیابت بدلیل سبک زندگی نادرست بوجود آمده و نقش رادیکالهای آزاد در ایجاد و تشدید این بیماری و عوارض خطرناک آن نظیر زخم های دیابتی که منجر به قطع عضو هم می شود اثبات شده است.
از عوارض دیگر رادیکالهای آزاد در بدن انواع سرطان ، نارسایی قلب، آسیب‌های مغزی، آلزایمر , پارکینسون , بیماری‌های کلیوی مشکلات عضلانی ، پیری زودرس ، آسیب به پوست و آسیب‌های چشمی , چاقی و در کل ضعف سیستم ایمنی بدن است.
متاسفانه باید بگوییم که نمی‌توان تولید رادیکالهای آزاد را قطع کرد اما این امکان وجود دارد که بتوان اثر آنها را کاهش داد.
بدن برای مقابله با رادیکال های آزاد و کنترل آنها نیاز به آنتی اکسیدان دارد.
هر چند که مصرف عسل و حتی نوع دیابتی آن موجب افزایش قند خون خواهد شد اما بدلیل وجود آنتی اکسیدانها در عسل طبیعی حرارت ندیده و خام بویژه در کنار سایر محصولات زنبور عسل از جمله گرده گل , ژل رویال و بره موم قطعا در دراز مدت موجب کاهش مقاومت به انسولین در بدن و کنترل این بیماری مهلک خواهد شد .
مصرف عسل طبیعی در کنترل عوارض دیابت و از جمله زخم های دیابتی بسیار موثر می باشد.
همچنین در بیمارانی که دچار افت شدید قند خون می شوند مصرف کمی عسل بهترین و سریعترین روش برای تنظیم قند خون می باشد.
نکات تکمیلی :
– اگر چه جایگزین کردن عسل به جای قند وشکر میتواند در بهبودی بیماری موثر باشد اما جایگزینی برای داروها و شیوه‌ی زندگی سالم نخواهد بود.
– وقتی گفته می‌شود دیابتی‌ها می‌توانند عسل مصرف کنند منظور عسل طبیعی و خام (حرارت ندیده ) با خواص آنتی اکسیدانی بالا است. بسیاری از عسل‌هایی که در بازار و سوپرمارکتها وجود دارند نه تنها برای دیابتی‌ها مفید نیست بلکه به خاطر وجود انواع شیرین‌کننده‌ها نظیر فروکتوز ذرت که در آنها وجود دارد برای سلامت مغز و کبد خطرناک نیز هستند.
– میزان ساکارز عسل به تنهایی کافی نیست و اخیرا اکثر عسل های تقلبی ساکارز پایینی دارند و در ساخت آنها از فروکتوز و گلوکز صنعتی استفاده شده است لذا عسل های دیابتی باید از نظر کیفیت و اصالت گواهی آزمایشگاه تخصصی را داشته و از فروشندگان معتبر تهیه گردند.
– بیمارانی که سطح قند خون آنها خیلی بالاست و به آنها توصیه شده که سطح قند خون خود را کاهش دهند، تا زمانی که به سطح قند خون نرمال نرسیده‌اند نباید از عسل استفاده کنند.
– اگر با دیابت درگیر هستید و یا یکی از اعضای خانواده تان این مشکل را دارد، قبل از اضافه کردن عسل در برنامه غذایی جهت تنظیم دوز داروها حتما با پزشک مشورت کنید.
– علاوه بر عسل طبیعی مصرف سایر محصولات زنبور عسل از جمله گرده گل , ژل رویال و بره موم را در کنار , ورزش و اصلاح سبک زندگی جهت کنترل بیماریها در نظر داشته باشید.
دیدگاه شما
